Κατασκευή ενός μοντέλου του ηλιακού συστήματος και σχετικές πληροφορίες

Η κατασκευή ενός μοντέλου του ηλιακού μας συστήματος δεν είναι καθόλου εύκολη υπόθεση, ιδιαίτερα αν μας ενδιαφέρει να κρατήσουμε μια σχετική αίσθηση των αποστάσεων των πλανητών από τον ήλιο και των διαμέτρων τους.  Είναι μάλλον αδύνατο σε ένα κλειστό χώρο να κατασκευάσουμε ένα μοντέλο του ηλιακού συστήματος χρησιμοποιώντας μία μόνο κλίμακα για τις αποστάσεις των πλανητών από τον ήλιο και για τις διαμέτρους τους.  Έτσι, καταφύγαμε στη λύση της χρήσης δύο κλιμάκων για την κατασκευή του μοντέλου μας.  Για τις διαμέτρους των πλανητών, τις οποίες παραστήσαμε σε χιλιοστά, η κλίμακα ήταν 1: 1.000.000.000.  Ενώ για τις αποστάσεις των πλανητών από τον ήλιο, τις οποίες παραστήσαμε σε εκατοστά, η κλίμακα ήταν 1: 2.270.000.000.000 (κάντε κλικ εδώ για να κατεβάσετε στον υπολογιστή σας τους σχετικούς πίνακες σε αρχείο ".pdf"). Καταφέραμε να φτιάξουμε ένα μοντέλο ηλιακού συστήματος που να χωράει στο εσωτερικό ενός σχολικού χώρου με εμβαδόν περίπου 22 τ.μ. (βλ. φωτογραφίες παρακάτω). Για την κατασκευή του μοντέλου δούλεψαν μαθητές και μαθήτριες της Ε΄ τάξης, αλλά σημαντική βοήθεια πρόσφεραν επίσης ο κ. Πλουμπίδης Δημήτρης (Καθηγητής Φυσικής στο ΠΤΔΕ του Παν/μίου Κρήτης) και ο κ. Μανταδάκης Βαγγέλης (Φυσικός, Διδάσκων στο ΠΤΔΕ του Παν/μίου Κρήτης)

Εναλλακτικά, μπορείτε να δείτε μια άλλη ιδέα κατασκευής μοντέλου του ηλιακού συστήματος για την αυλή του σχολείου, όπως παρουσιάζεται σε επόμενη σελίδα. 

Λίγα λόγια για την κατασκευή του μοντέλου

Το πιο δύσκολο κομμάτι της κατασκευής ήταν η σφαίρα του ήλιου, η οποία φτιάχτηκε με ημικυκλικά φύλλα φελιζόλ, τα οποία είχαν στερεωθεί πάνω σε ένα κεντρικό πλαστικό σωλήνα (Φ 120), πιασμένα πάνω σε κατάλληλα διαμορφωμένες "δαγκάνες" από κομμάτια μικρότερου πλαστικού σωλήνα (Φ 30), όπου τους είχε αφαιρεθεί ένας τομέας χορδής 3-4 εκ.  Έπειτα, για τη διαμόρφωση της σφαιρικής επιφάνειας χρησιμοποιήθηκαν κυκλικά κομμάτια σύρμα, τα οποία τοποθετήθηκαν περιφερειακά των φελιζόλ και στη συνέχεια τοποθετήθηκαν κατά μήκος συρμάτινες σήτες, επάνω στις οποίες κολλήθηκαν φύλλα χαρτιού κουζίνας χρησιμοποιώντας γλουτολίνη.  Τέλος, η σφαίρα που διαμορφώθηκε βάφτηκε με κίτρινο και κόκκινο σπρέι, αφότου αφέθηκε να στεγνώσει για μία μέρα περίπου. Οι πλανήτες φτιάχτηκαν από μικρές σφαίρες φελιζόλ και χαρτοπολτό και κρεμάστηκαν από πλαστικούς σωλήνες ηλεκτρικής εγκατάστασης κατάλληλου μήκους, οι οποίοι είχαν στερεωθεί σε ένα μικρό ξύλινο τροχό με τρύπες που είχε τοποθετηθεί επάνω σε ένα ιστό που στήριζε όλο το σύστημα.  Η γωνία με την οποία ήταν κρεμασμένοι οι πλανήτες ήταν όμοια μ' εκείνη του άξονα περιστροφής του κάθε πλανήτη (βλ. ακόλουθο σχήμα)

Φωτογραφίες από τα στάδια κατασκευής του ηλιακού μοντέλου

  Κάντε κλικ πάνω στις φωτογραφίες για να τις δείτε σε μεγέθυνση 

Κατασκευή του ήλιου

Ημικυκλικές φέτες από φελιζόλ άρχισαν να τοποθετούνται κατακόρυφα, σε κατάλληλα διαμορφωμένες "δαγκάνες" από πλαστικό σωλήνα

Κατασκευή του ήλιου

Λεπτομέρια από τις "δαγκάνες" πλαστικού σωλήνα, που είχαν διαμορφωθεί έπειτα από αφαίρεση τομέα χορδής 3-4 εκ. από κομμάτια του σωλήνα

Κατασκευή του ήλιου

Τοποθέτηση και δεύτερης ημικυκλικής φέτας φελιζόλ

Κατασκευή του ήλιου

Τοποθέτηση 4 ημικυκλικών φετών φελιζόλ

Κατασκευή του ήλιου

Τοποθέτηση και των 8 ημικυκλικών φετών φελιζόλ. Φωτογραφία από ψηλά

Κατασκευή του ήλιου

Τοποθέτηση χοδρού σύρματος κυκλικού σχήματος στον ισημερινό του ήλιου. Πιάνεται με αυτοσχέδιες φουρκέτες από σύρμα πάνω στα φελιζόλ

Κατασκευή του ήλιου

Όμοια, τοποθέτηση 2 κομματιών χοδρού σύρματος κυκλικού σχήματος πάνω και κάτω από τον ισημερινό του ήλιου.

Κατασκευή του ήλιου

Όμοια, τοποθέτηση 2 ακόμα κομματιών χοδρού σύρματος κυκλικού σχήματος πάνω και κάτω από τον ισημερινό του ήλιου. Ο καθηγητής κ. Δημήτρης Πλουμπίδης τοποθετεί ένα κυκλικό κομμάτι σύρμα

Κατασκευή του ήλιου

Τελικά τοποθετήσαμε 5 κυκλικά σύρματα πάνω και 5 κάτω από τον ισημερινό του ήλιου

Κατασκευή του ήλιου

Έπειτα, κόψαμε λωρίδες πλάτους 10 εκ. από εύκαμπτη μεταλλική σήτα και τις απλώσαμε από τον ένα πόλο του ήλιου στον άλλο

Κατασκευή του ήλιου

Φωτογραφία που δείχνει συνολικά το άπλωμα των μεταλλικών σητών

Κατασκευή του ήλιου

Κατόπιν δέσαμε τις λωρίδες αυτές επάνω και κάτω, ενώ τις πιάσαμε επίσης στα φελιζόλ με αυτοσχέδιες συρμάτινες φουρκέτες. Στη φωτογραφία διακρίνονται ο κ. Πλουμπίδης και ο μαθητής Κωστής Κολοβός

Κατασκευή του ήλιου

Τέλος, κολλήσαμε με γλουτολίνη φύλλα από χαρτί κουζίνας επάνω στα φελιζόλ και τις σίτες. Όταν σέγνωσε, την επόμενη μέρα, το βάψαμε με κίτρινο και κόκκινο σπρέι. Στη φωτογραφία φαίνεται το αποτέλεσμα της κατασκευής του ήλιου

Κατασκευή των πλανητών

Χρησιμοποιήσαμε σφαίρες από φελιζόλ και χαρτοπολτό, τις οποίες διαμορφώσαμε στις κατάλληλες διαστάσεις και έπειτα τις έβαψαν τα παιδιά, όπως ο εικονιζόμενος Δίας που ζωγράφισε η Αγγελική Μακρυπόδη

Το μοντέλο του ηλιακού συστήματος

Πλάγια όψη του μοντέλου του ηλιακού συστήματος που κατασκευάσαμε. Οι πλανήτες στερεώθηκαν περιφερειακά του ήλιου με πλαστικές σωλήνες, κομμένες σε κατάλληλες αποστάσεις από τον ήλιο

Το μοντέλο του ηλιακού συστήματος

Πλάγια όψη του μοντέλου του ηλιακού συστήματος που κατασκευάσαμε. Διακρύνονται οι ταμπέλες των πλανητών που είχαμε κρεμάσει πάνω στην αντίστοιχη σωλήνα που τους στήριζε

Το μοντέλο του ηλιακού συστήματος

Πλάγια όψη του μοντέλου του ηλιακού συστήματος που κατασκευάσαμε. Οι πλανήτες είχαν κρεμαστεί σε γωνία αντίστοιχη της γωνίας του άξονα περιστροφής τους

Το μοντέλο του ηλιακού συστήματος

Πλάγια όψη του μοντέλου του ηλιακού συστήματος που κατασκευάσαμε, όπως ήταν λίγο πριν αρχίσει το Πανηγύρι μας ...