Μία ακόμα πρόταση κατασκευής ενός μοντέλου του ηλιακού συστήματος για την αυλή του σχολείου, με αναλογίες για τις αποστάσεις των πλανητών από τον Ήλιο και τις διαμέτρους τους
Όπως έχουμε ήδη αναφέρει και στο τρισδιάστατο μοντέλο του ηλιακού συστήματος που κατασκευάσαμε, είναι πολύ δύσκολο να παραστήσουμε τα μεγέθη των πλανητών και τις αποστάσεις τους από τον Ήλιο χρησιμοποιώντας μία μόνο κλίμακα. Έτσι, εάν θέλαμε να κόψουμε κυκλικούς δίσκους από χαρτόνι για να παραστήσουμε τους πλανήτες και τον Ήλιο στη ίδια κλίμακα με τις μεταξύ τους αποστάσεις, όπως περιγράφονται στον παρακάτω πίνακα, τότε ο ήλιος θα έπρεπε να έχει διάμετρο μόλις 1,4 εκ. και οι υπόλοιποι πλανήτες πάρα πολύ μικρότερη.
|
Πλανήτης |
Μέση απόσταση από τον ήλιο |
Αποστάσεις για την αυλή του σχολείου με κλίμακα 1: 1.000.000 |
|
Ερμής |
60.000.000 χιλ. |
60 εκ. |
|
Αφροδίτη |
110.000.000 χιλ. |
1μ. 10 εκ. |
|
Γη |
150.000.000 χιλ. |
1μ. 50 εκ. |
|
Άρης |
230.000.000 χιλ. |
2μ. 30 εκ. |
|
Δίας |
780.000.000 χιλ. |
7μ. 80 εκ. |
|
Κρόνος |
1.430.000.000 χιλ. |
14μ. 30 εκ. |
|
Ουρανός |
2.870.000.000 χιλ. |
28μ. 70 εκ. |
|
Ποσειδώνας |
4.500.000.000 χιλ. |
45μ. 00 εκ. |
|
Πλούτωνας |
5.910.000.000 χιλ. |
59μ. 10 εκ. |
Σημείωση: Οι μέσες αποστάσεις των πλανητών από τον ήλιο έχουν στρογγυλοποιηθεί στα πλησιέστερα 10.000.000 χιλ. Έτσι, οι αποστάσεις για το μοντέλο του ηλιακού συστήματος της αυλής του σχολείου έχουν αντίστοιχα στρογγυλοποιηθεί στα πλησιέστερα 10 εκ. Χρησιμοποιούμε μέσες αποστάσεις των πλανητών από τον ήλιο γιατί, όπως ήδη γνωρίζουμε, οι τροχιές των πλανητών είναι ελλειπτικές και ακόμα παράξενες, όπως εκείνη του Πλούτωνα.
Μπορούμε να ρωτήσουμε τα παιδιά για πιθανές λύσεις στο πρόβλημα αυτό, αν και η χρήση διαφορετικών κλιμάκων είναι μάλλον αναπόφευκτη. Εάν θέλουμε οπωσδήποτε να παραστήσουμε σε ένα μοντέλο του ηλιακού συστήματος τις αποστάσεις των πλανητών από τον Ήλιο αλλά και μια αναλογία στα μεγέθη τους, τότε μία λογική και εφικτή εναλλακτική λύση φαίνεται να είναι η αύξηση των διαμέτρων των πλανητών και του Ήλιου κατά 100 φορές από εκείνη που θα έπρεπε να είχαν, εάν κρατούσαμε την κλίμακα των αποστάσεων από τον ήλιο που υπάρχει στον παραπάνω πίνακα. Έτσι, οι διάμετροι του Ήλιου και των πλανητών θα είναι όπως περιγράφονται στον ακόλουθο πίνακα:
|
Ήλιος και πλανήτες |
Διάμετροι των πλανητών 100 φορές παραπάνω από αυτές που θα έπρεπε να είναι σύμφωνα με την κλίμακα του προηγούμενου πίνακα |
| Ήλιος |
140 εκ. |
|
Ερμής |
0,5 εκ. |
|
Αφροδίτη |
1,2 εκ. |
|
Γη |
1,3 εκ. |
|
Άρης |
0,7 εκ. |
|
Δίας |
14,3 εκ. |
|
Κρόνος |
12,0 εκ. |
|
Ουρανός |
5,2 εκ. |
|
Ποσειδώνας |
5,0 εκ. |
|
Πλούτωνας |
0,2 εκ. |
Εάν συνδυάσουμε τα παραπάνω στοιχεία τότε μπορούμε να κατασκευάσουμε ένα μοντέλο του ηλιακού συστήματος στην αυλή του σχολείου μας κόβοντας κυκλικούς δίσκους από χαρτόνι με τις παραπάνω διαμέτρους και βάζοντας τα παιδιά να τους κρατάνε στις κατάλληλες αποστάσεις από τον Ήλιο του μοντέλου μας. Θα έχουμε βέβαια μια τεράστια διαφορά ανάμεσα στον Ήλιο (140 εκ. διάμετρο) και τον Πλούτωνα (0,2 εκ. διάμετρο) ή τη Γη (1,3 εκ. διάμετρο), αλλά αυτή είναι μια αναλογική τάξη μεγέθους που συχνά εντυπωσιάζει τα παιδιά, αν και φαίνεται να έχουν δυσκολίες να αντιληφθούν πώς δουλεύουν δύο διαφορετικές κλίμακες μαζί και ενδεχομένως να χρειαστεί να δουλέψουμε αρκετά πάνω σε μία επεξήγηση.
Μια προσέγγιση αναπαράστασης του ηλιακού συστήματος με τις θέσεις και τις ελλειψοειδείς τροχιές των πλανητών